Ο Αποσυμβολισμός του μύθου του Μινώταυρου

Ο Μινώταυρος είναι μία από τις πιο εμβληματικές φιγούρες της ελληνικής μυθολογίας, και η ιστορία του συνδέεται με βαθύ συμβολισμό, που επηρεάζει όχι μόνο την αρχαία κοινωνία, αλλά και την σύγχρονη ψυχολογία και κοινωνία. Ο μύθος του Μινώταυρου, της παράνομης σύλληψης, της κατασκευής του λαβυρίνθου, της ανθρωποφαγίας του και του τελικού θανάτου του από τον Θησέα, προσφέρει πλούσιο υλικό για ψυχολογικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές αναλύσεις.

Η Παράνομη Σύλληψη και ο Συμβολισμός της
Η ιστορία ξεκινά με την παράνομη σύλληψη του Μινώταυρου. Ο Μίνωας ζήτησε από τον Ποσειδώνα να του στείλει ένα σημάδι που να επιβεβαιώνει ότι αυτός έπρεπε να ανεβεί στον θρόνο κι όχι ο αδερφός του. Όντως ο Ποσειδώνας απαντά στην προσευχή του και έστειλε έναν πανέμορφο λευκό ταύρο στην ακτή ζητώντας να τον θυσιάσει σ’ αυτόν. Όλοι θαύμασαν αυτό το υπέροχο ζώο. Ο Μίνωας λυπήθηκε να τον σκοτώσει και έτσι θυσίασε άλλον ταύρο πιστεύοντας ότι ο Ποσειδώνας δεν θα καταλάβει τη διαφορά, διαπράττοντας Ύβρη προς τον θεό της θάλασσας. Ο Ποσειδώνας όμως το κατάλαβε και εξοργίστηκε, έτσι έκανε τη γυναίκα του Μίνωα, Πασιφάη να ερωτευτεί τρελά τον λευκό ταύρο. Η Πασιφάη θέλοντας να ικανοποιήσει το αφύσικο πάθος της, ζήτησε από τον Δαίδαλο να την βοηθήσει να ενωθεί μαζί του. Ο Δαίδαλος κατασκεύασε ένα ομοίωμα αγελάδας κενό και η Πασιφάη μπήκε μέσα και ενώθηκε με τον ταύρο. Από την ένωση αυτή γεννήθηκε ένα τέρας, με σώμα ανθρώπου, κεφάλι και ουρά ταύρου, που τρεφόταν με ανθρώπινο κρέας.
Εδώ εμφανίζεται το πρώτο στοιχείο του συμβολισμού: η σχέση μεταξύ του ανθρώπινου και του θεϊκού, του φυσικού και του υπερφυσικού. Η σύλληψη του Μινώταυρου είναι το αποτέλεσμα της παραβίασης των φυσικών νόμων και της ηθικής τάξης, που εν τέλει φέρνει την καταστροφή.
Αυτή η αμαρτία, η οποία διαπράττεται από τον θεό Ποσειδώνα, αποτελεί ένα σύμβολο της απώλειας του φυσικού ιστού και των ισχυρών ηθικών αξιών. Από ψυχολογική άποψη, δείχνει τη διατάραξη της ανθρώπινης ισορροπίας με το υπερφυσικό ή το μη ελέγξιμο και την αναγκαιότητα της αποδοχής της «εικόνας» του ανθρώπου στον κόσμο.

Σχέση με τη Σύγχρονη Κοινωνία: Υπάρχουν Σήμερα «Μινώταυροι»;
Η ιστορία του Μινώταυρου είναι εξαιρετικά επίκαιρη. Στη σύγχρονη κοινωνία, οι «Μινώταυροι» μπορεί να αναγνωριστούν ως οι εξουσιαστικές δυνάμεις που εκμεταλλεύονται τους νέους, είτε μέσω πολιτικών αποφάσεων, κοινωνικών κανόνων, είτε μέσω της εμπορευματοποίησης και του καταναλωτισμού που τους περιορίζει και τους στερεί την αυθεντικότητα. Τα μέσα ενημέρωσης, οι οικονομικές κρίσεις και οι παγκόσμιες ανισότητες μπορεί να λειτουργούν ως σύγχρονοι «λαβύρινθοι», που παγιδεύουν τη νέα γενιά και την οδηγούν σε εσωτερικές και εξωτερικές απογοητεύσεις.
Η σχέση του μύθου του Μινώταυρου με τη σύγχρονη κοινωνία είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και διαχρονική. Οι «Μινώταυροι» του σήμερα δεν είναι απαραίτητα φυσικά τέρατα, αλλά αντιπροσωπεύουν τις σύγχρονες μορφές εξουσίας, εκμετάλλευσης και καταπίεσης που «καταβροχθίζουν» τη νέα γενιά ή την κοινωνία γενικότερα. Αυτοί οι σύγχρονοι «Μινώταυροι» δεν ζουν σε υπόγειους λαβύρινθους, αλλά στους «λαβύρινθους» των κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών και πολιτισμικών συστημάτων που ανακυκλώνουν και ενισχύουν τις ανισότητες και τις καταπιέσεις.

Οι σημερινοί «Μινώταυροι» είναι πολλοί:
1. Οικονομική Εκμετάλλευση και Ανεργία
2. Ναρκωτικά
3. Έλλειψη ευκαιριών ανάπτυξης των νέων
4. Πολιτική Καταπίεση και Συστημική Ανισότητα
5. Πολιτισμική Καταναλωτική Εξάρτηση
6. Ψυχική Υγεία και Κοινωνική Απομόνωση
7. Περιβαλλοντική Κρίση και Πολιτική Αδράνεια

Η Στρατηγική Αντίσταση στον Σύγχρονο Λαβύρινθο
Όπως ο Θησέας κατάφερε να βγει από τον Λαβύρινθο με την καθοδήγηση της Αριάδνης, έτσι και στη σύγχρονη κοινωνία μπορούμε να βρούμε την «κόκκινη κλωστή» που θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τους σύγχρονους Μινώταυρους. Η κλωστή αυτή μπορεί να είναι η ενσυνείδητη αντίσταση στην εκμετάλλευση, η συνεργασία, η αλληλεγγύη, η εκπαίδευση και η αναζήτηση της προσωπικής αλήθειας. Με την αποδοχή της αναγκαιότητας να αντιμετωπίσουμε τα κοινωνικά και ψυχικά αδιέξοδα, να αναγνωρίσουμε τους σύγχρονους «Μινώταυρους» και να εργαστούμε από κοινού για να τους νικήσουμε, μπορούμε να βρούμε τη λύση και να ελευθερωθούμε από τον σύγχρονο λαβύρινθο. Η λύση δεν έρχεται μόνο από το άτομο, αλλά από τη συλλογική δράση, την ενίσχυση της κοινωνικής αλληλεγγύης και την αποφασιστικότητα να αλλάξουμε τα συστήματα που μας παγιδεύουν.

Το άρθρο υπάρχει στο youtube: αφήγηση, εικόνα και υπότιτλους στα ελληνικά για τους έχοντες θέματα ακοής.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στην ηλεκτρονική εφημερίδα Vima365. Δείτε εδώ:

Ο Αποσυμβολισμός του μύθου του Μινώταυρου – Γραφει η Γεωργία Αγγελή