Η αποδοχή της πραγματικότητας κορυφώνεται με την επιστροφή του στην Ιθάκη και την επανένωση με την Πηνελόπη. Η συνάντησή τους δεν είναι απλώς η αποκατάσταση της τάξης, αλλά η επιβεβαίωση της ταυτότητάς του μέσα από την αναγνώριση από τη γυναίκα του, η οποία τον γνωρίζει όχι από την εξωτερική του εμφάνιση, αλλά από τις εμπειρίες και τις δοκιμασίες που έχουν χαραχτεί στην ψυχή του. Η Πηνελόπη, με την αφοσίωση και την ευφυΐα της, είναι η αντανάκλαση της δικής του αναζήτησης και επιβεβαιώνει πως η αληθινή Ιθάκη δεν είναι ένας τόπος, αλλά μια κατάσταση του νου: η αποδοχή της ζωής όπως είναι, με τις δυσκολίες και τις αβεβαιότητές της.






